Konferencja „Kontrwywiad II Rzeczpospolitej”

W dniach 4-5 listopada 2021 r. odbyła się zorganizowana przez Centralny Ośrodek Szkolenia ABW im. gen. Stefana Roweckiego „Grota” konferencja „Kontrwywiad II Rzeczpospolitej”. Dla mnie to przyjemność podwójna – sympozjum trwało dwa dni i mogłam chłonąć wiedzę bez (niedawnego) stresu bycia prelegentką. Gośćmi honorowymi byli pani Janina Sylwestrzak, córka pogromcy Enigmy, Mariana Rejewskiego  oraz Leszek Żukowski, ps. „Antek”, żołnierz Szarych Szeregów i AK., powstaniec warszawski.
Program konferencji oceniam na arcyciekawy, inspirujący, otwierający nowe perspektywy w postrzeganiu roli służb w okresie międzywojennym. Żałuję, że tak mało czasu przeznaczone było na dyskusje po prowadzonych z żołnierską dyscypliną wystąpieniach. Moje osobiste highlights:
– ppłk dr Marek ŚWIERCZEK – znakomicie ujął istotę działań sowieckiego wywiadu na obcym terenie polegającą nie tyle na zbieraniu informacji na temat działalności wrogiego mu państwa, co ingerencję w struktury tegoż państwa i ich jeśli nawet nie dezorganizację, to przynajmniej sprowadzanie ich do jałowego biegu, bezskuteczności. Metodyka paraliżu organizacyjnego? Jakżeż to aktualne i dobrze nam znane… Autor przedstawił niezwykle gorącą hipotezę o agenturalnej działalności Tadeusza Kobylańskiego, którego działania miały rzekomo polegać na skutecznym osłabianiu czujności polskich władz wobec zagrożeń ze strony wschodniego sąsiada. Ppłk Świerczek spuentował wystąpienie hipotezą, że tak naprawdę Stalin  wywołał II wojnę i do wywołania światowego konfliktu posłużył się Niemcami. W kuluarach mówiono że akta Kobylańskiego nigdy nie wypłyną z rosyjskich archiwów.
– wystąpienia poświęcone roli Straży Granicznej i Celnej w kontrwywiadzie (prof. dr hab. Grzegorz OSTASZ, dr Piotr KOZŁOWSKI oraz mjr dr Artur Ochał) referowały. jak szkolono funkcjonariuszy tych służb i jak dużą rolę w wykrywaniu niebezpiecznej działalności antypaństwowej obcych służb odgrywali z pozoru zwyczajni tropiciele kontrabandy.
– z wystąpienia dr Konrad PADUSZKA dowiedziałam się, jak wiele było tajnych ośrodków wywiadu i kontrwywiadu na terenie Warszawy oraz jak skutecznie maskowano ich działalność. Wisienką na torcie były działające przy jednej z siedzib „trujące ogrody”, gdzie sadzono rośliny służące do sporządzania toksycznych substancji na potrzeby agentów. Jak mniemam, królem grządki był tojad mordownik.
Z niecierpliwością czekam na monografię konferencji z wszystkimi wystąpieniami.

PROGRAM
4 listopada 2021 r.

dr Adam NOGAJ
Obieg informacji wywiadowczych w strukturach wywiadu niemieckiego w 1939 r.

prof. dr hab. Wojciech SKÓRA, Akademia Pomorska w Słupsku
Jak niemiecki kontrwywiad postrzegał działania wywiadu polskiego w latach 1918-1928. Uwagi na marginesie sympozjów Abwehry we Wrocławiu i Szczecinie

prof. dr hab. Henryk ĆWIĘK, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy
im. Jana Długosza w Częstochowie
O skuteczności działań polskiego kontrwywiadu w zwalczaniu szpiegostwa
Republiki Weimarskiej (w świetle materiałów Oddziału II SG)

dr Mariusz MRÓZ, Wojskowe Biuro Historyczne
Oddział II Francuskiej Misji Wojskowej w Polsce i jego działalność
kontrwywiadowcza

prof. dr hab. Tadeusz DUBICKI, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy
im. Jana Długosza w Częstochowie
ppłk dr Ryszard OLESZKOWICZ, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Działalność Oddziałów II Sztabów Dowództw Armii (Frontów) WP
przeciwko bolszewikom w meldunkach i sprawozdaniach z lat 1919-1920

płk dr hab. Juliusz TYM, Akademia Sztuki Wojennej
Polskie działania kontrwywiadowcze w czasie wojny polsko-bolszewickiej.
Próba usystematyzowania

ppłk dr Marek ŚWIERCZEK, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Metodyka operacyjnego paraliżu organizacji a rozpoznanie na wschodzie w 1939 r.

dr Paweł PIOTROWSKI, Wojskowe Biuro Historyczne
Uwagi na temat działalności analityczno-informacyjnej „Razwiedupru” dotyczącej
wojska polskiego

dr Malwina SIEWIER, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza
w Częstochowie
O współpracy placówek Oddziału II SG z Policją Województwa Śląskiego w zakresie
zwalczania szpiegostwa niemieckiego w latach 1926-1939

dr Dariusz GREGORCZYK, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza
w Częstochowie
Wywiadowcze rozpoznanie polsko-niemieckiej strefy granicznej przez
funkcjonariuszy Policji Województwa Śląskiego w dwudziestoleciu
międzywojennym

dr Tomasz SYPNIEWSKI, Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy
Działania kontrwywiadowcze powiatowych komend Policji Państwowej w latach
1920-1939 na przykładzie Sępólna Kajeńskiego

dr Antoni Krzysztof SOBCZAK, Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie
Rozpoznanie aktywności polskich ugrupowań politycznych na pograniczu
wschodniopruskim w świetle dokumentów Mazowieckiego Inspektoratu
Okręgowego (Okręgu) Straży Granicznej (1928-1939)

prof. dr hab. Grzegorz OSTASZ, Politechnika Rzeszowska
mjr rez. SG dr Piotr KOZŁOWSKI
Szkolenie wywiadowcze funkcjonariuszy Straży Granicznej w Centralnej Szkole
Straży Granicznej w Rawie Ruskiej 1935-1939

mjr SG dr Artur OCHAŁ, Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie
Działalność kontrwywiadowcza Straży Celnej (1921-1928)

5 listopada 2021 r.

dr hab. Jan Stanisław CIECHANOWSKI, Wydział „Artes Liberales” Uniwersytetu
Warszawskiego
Wiktor Tomir Drymmer (1896-1975) jako oficer kontrwywiadu Wojska Polskiego
w latach 1919-1921

dr hab. prof. UJD Robert MAJZNER, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy
im. Jana Długosza w Częstochowie
Kosztowna pomyłka – sprawa Władysława Mamela

dr hab. Aleksander WOŹNY, Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział Opole
Podpułkownik Tadeusz Parafiński – droga do wywiadu wojskowego

prof. dr hab. Bogusław POLAK, Politechnika Koszalińska
dr hab. prof. PK Michał POLAK, Politechnika Koszalińska
Byli powstańcy wielkopolscy w służbie wywiadu i kontrwywiadu RP 1921-1939

dr Konrad PADUSZEK, Służba Kontrwywiadu Wojskowego, Akademia Sztuki Wojennej
Topografia „dwójki”. Budynki wywiadu i kontrwywiadu II Rzeczypospolitej
w Warszawie

dr hab. Waldemar GRABOWSKI, Instytut Pamięci Narodowej
Polska „cywilna” Akcja Kontynentalna w Ameryce Południowej w latach II wojny
światowej

dr Władysław Wojciech BUŁHAK, Instytut Pamięci Narodowej
Systemowe problemy bezpieczeństwa pracy operacyjnej wywiadu KG AK
i sieci łączności z centralą w Londynie na przykładzie afery Rona Jefferiego

dr hab. prof. PK Waldemar HANDKE, Politechnika Koszalińska
Wiedza Kontrwywiadu Armii Krajowej na temat komunistycznej „wojskówki” (GL)
na podstawie materiałów Referatu 999

mjr Piotr TACIAK, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Organizacja oraz funkcjonowanie wywiadu i kontrwywiadu Konfederacji Narodu
i Uderzeniowych Batalionów Kadrowych w czasie II wojny światowej.
Zarys problematyki

kpt. Lech MARASEK, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Sonderkommando IV AS w świetle wybranych dokumentów IPN